Rodzaje pistoletów malarskich
Pistolety do malowania natryskowego to nieduże, napędzane elektrycznie urządzenia umożliwiające natryskowe malowanie ścian i wielu innych powierzchni. Nakładanie farby z zastosowaniem pistoletu natryskowego wymaga użycia sprężonego powietrza. Pistolety natryskowe dzieli się na podstawie ciśnienia pracy oraz umiejscowienia zbiorników na farbę.
Pod względem ciśnienia pracy
Klasyfikacja na podstawie tego parametru dzieli pistolety na dwie grupy – niskociśnieniowe i pneumatyczne.
Pistolet niskociśnieniowy może wytwarzać ciśnienie sięgające 0,9 bara. Do nakładania farby może wykorzystywać wbudowany silnik lub system z turbiną HVLP (High Volume Low Pressure). Nadaje się świetnie do malowania małych elementów i niewielkich powierzchni – przy większych areałach praca będzie bardziej czasochłonna ze względu na dość ograniczoną efektywność. Przy malowaniu pistoletem niskociśnieniowym można zaoszczędzić nawet o 30% więcej materiału niż przy malowaniu ręcznym. Ze względu na stosunkowo małą moc i niskie ciśnienie pracy, sprzęt tego typu nadaje się wyłącznie do lekkich farb (np. chlorokauczukowych i olejnych) i lakierów.
Pistolet pneumatyczny podłącza się do kompresora. Pozwala to osiągnąć znacznie wyższe ciśnienie pracy – między 3 a 6 bar. Dzięki temu malowanie pistoletem natryskowym tego typu jest znacznie szybsze i bardziej precyzyjne – spokojnie można uwinąć się szybko na średnich i dużych powierzchniach. Umożliwia to także wykorzystanie nieco cięższych, ale wciąż niezbyt lepkich, farb – takim pistoletem bez problemu nałożymy np. emalie akrylowe. Trzeba jednak mieć na uwadze fakt, że przy takim malowaniu farba tworzy charakterystyczną mgiełkę, która może osiadać na malarzu i najbliższym otoczeniu.
Pod względem umiejscowienia zbiornika
Na podstawie tego, gdzie umieszczono zbiornik na farbę, wyróżniamy urządzenie ssące lub grawitacyjne.
W tych pierwszych zbiornik znajduje się na dole i farba musi być aktywnie zasysana. To rozwiązanie sprawdza się przy bardzo lekkich materiałach i niewielkich powierzchniach.
W pistoletach grawitacyjnych zbiornik na farbę znajduje się na górze, przez co farba nie musi być aktywnie zasysana. Sprawdza się to przy cięższych farbach i bardziej wymagających pracach malarskich.
Farba a dysza pistoletu
Przy wyborze pistoletów należy zwrócić uwagę na średnicę ich dyszy – ma ona bowiem bezpośrednie przełożenie na farbę, jaką będzie można nakładać danym sprzętem. W dużym skrócie zależności te przedstawiają się następująco:
- 0,009” do 0,013” – farby chlorokauczukowe, poliuretanowe i poliwinylowe,
- 0,011” do 0,015” – farby olejne,
- 0,013” do 0,017” – farby gruntowe i akrylowe,
- 0,013” do 0,021” – farby lateksowe.
Przed zakupem danej farby trzeba sprawdzić, czy może być ona wykorzystana do malowania natryskowego – producent powinien umieścić taką informację na etykiecie/w opisie produktu.
Jak przygotować się do malowania pistoletem natryskowym?
W pierwszej kolejności należy zabezpieczyć najbliższe otoczenie. Wszystkie powierzchnie i elementy, które nie będą malowane trzeba dokładnie osłonić folią malarską – do jej przytwierdzenia wystarczy taśma malarska.
Następnie trzeba przygotować malowaną powierzchnię – odtłuszczamy ją oraz usuwamy wszelkie zabrudzenia i kurz. W razie malowania ścian dobrze jest je zagruntować – wyrówna to chłonność na całej powierzchni i zwiększy przyczepność farby.
Kolejnym krokiem jest przygotowanie farby. Należy trzymać się przy tym ściśle wytycznych producenta. Podczas mieszania warto zachować szczególną ostrożność – przy zbyt dużej intensywności farba może się napowietrzyć lub może dojść do wytrącenia się pigmentu.
Później przychodzi kolej na sprzęt – wlewamy farbę do zbiornika, podłączamy zasilanie i ustawiamy parametry pracy (np. szerokość strumienia natrysku i ciśnienie robocze). Przed właściwym malowaniem, zwłaszcza jeśli jest to nasza pierwsza styczność z malowaniem natryskowym, warto pomalować testowo jakąś mniejszą powierzchnię, np. karton, żeby sprawdzić, czy ustawiliśmy wszystko jak należy.
Na koniec malarz musi też zadbać o odpowiedni ubiór – najlepiej założyć pełny strój ochronny (zwłaszcza przy malowaniu pneumatycznym) wraz z maską i okularami.
Technika malowania natryskowego z użyciem pistoletu
Choć pistolet natryskowy nie jest trudny w obsłudze, bezbłędnie malowanie tego typu sprzętem wymaga nieco wprawy. Warto poćwiczyć wcześniej na jakimś nierzucającym się w oczy fragmencie malowanej powierzchni lub jakimś innym obiekcie.
Podczas malowania natryskowego wylot dyszy pistoletu powinien znajdować się cały czas w odległość ok. 30 cm od malowanej powierzchni – daje ona najlepszą oszczędność materiału, gdyż nie będzie ściekał (za blisko) ani wysychał w powietrzu i pylił (za daleko).
Nie należy też robić dłuższych przerw w trakcie malowania danej powierzchni – wcześniej pomalowane miejsca zaczną schnąć, zanim skończymy daną powierzchnię, co prowadzi do widocznych różnic w odcieniach.
Malowanie ścian
W trakcie malowania ściany metodą natryskową należy zaczynać od góry – dzięki temu, nawet jeśli pojawią się zacieki, nie będą spływać na już pomalowaną powierzchnię. Ważne jest także, aby pistolet (a więc i ręka malarza) poruszał się zawsze prostopadle – dzięki temu zachowamy równomierne krycie na całej powierzchni.
Dobrze jest podzielić ścianę na mniejsze fragmenty (zwłaszcza w przypadku dużych powierzchni) i pokrywać je farbą wykonując poziome ruchy i przesuwając się stopniowo coraz niżej – np. pierwszy pas od lewej, a kolejny pod nim od prawej.
Poszczególne pasy farby powinno się łączyć ze sobą “mokro na mokro”, a między fragmentami (o ile powierzchnia była dzielona) malować na zakładkę.
Malowanie powierzchni poziomych
Malowanie natryskowe należy prowadzić ruchem cofającym, żeby kropelki farby nie osiadały na już pomalowanych fragmentach.
Przy malowaniu narożników blatów poruszamy pistoletem w jednym kierunku na około, tak aby malować jednocześnie boczną krawędź i część blatu. Zaczynamy zawsze na rogu.
Malowanie ogrodzeń i innych elementów ażurowych
W przypadku ogrodzeń z palików należy tak dobrać kąt i odległość malowania, aby malować całą szerokość palika (jeśli jest prostokątny, malujemy jednocześnie jeden dłuższy i jeden krótszy bok) – pozwoli to znacznie ograniczyć ilość wykonywanych ruchów i poświęcić mniej czasu na cały proces. Malujemy od góry do dołu.
Przy ogrodzeniach z siatki i innych ażurowych elementach należy ustawić osłonę po przeciwnej stronie malowanych obiektów – pozwoli to zabezpieczyć najbliższe otoczenie.
Czyszczenie pistoletu natryskowego
Po zakończeniu pracy powinno się wylać pozostałą farbę, a następnie zalać zbiornik do 1/4 objętości rozcieńczalnikiem:
- przy farbach emulsyjnych i innych produktach bazujących na wodzie – wodą,
- przy innych materiałach – dedykowanym rozpuszczalnikiem.
Po zalaniu rozpylamy rozcieńczalnik, aż będzie całkowicie czysty – w razie konieczności powtórzyć zalanie.
Następnie odkręcamy głowicę pistoletu i wraz z dyszą czyścimy ją pędzlem.
Na koniec trzeba wytrzeć i wysuszyć sprzęt.
Podsumowanie
Pistolet malarski to dość proste narzędzie do malowania metodą natryskową, pozwalające relatywnie szybko malować małe i średnie powierzchnie z wykorzystaniem stosunkowo lekkich materiałów. Nie zawsze jednak będzie wystarczający – do pracy z ciężkimi materiałami potrzebny będzie agregat. Godnymi polecenia urządzeniami tego typu są agregaty malarskie Wagner.