Malowanie tynków: cementowo-wapiennych, mineralnych, gipsowych

Jak przygotować tynki do malowania?

Zanim w ogóle będzie można myśleć o malowaniu, trzeba skontrolować stan powierzchni. Jeśli na tynku pojawiły się jakieś uszkodzenia mechaniczne, pęknięcia, czy odbarwienia (np. wykwity chemiczne/biologiczne, mokre lub tłuste plamy), konieczne będzie ich usunięcie. Po jakichkolwiek zabiegach uzupełniających trzeba pamiętać o odpyleniu, zwłaszcza jeśli będziemy malować tynki gipsowe. Wszystkie ściany i sufity (a zwłaszcza elewacje), które będą malowane należy dokładnie umyć wodą z dodatkiem detergentów – w większości przypadków wystarczy mydło malarskie, jednak na bardziej oporne plamy może być potrzebny dedykowany środek, np. na glony (ważne, aby dobrać go również do rodzaju tynku). Trzeba pamiętać, aby zrobić to przed uzupełnianiem ubytków. Ściany zewnętrzne można potraktować myjką ciśnieniową – trzeba tylko pamiętać o ustawieniu niskiego ciśnienia pracy, aby nie uszkodzić tynków. Alternatywą dla gruntownego mycia ścian wewnętrznych jest zastosowanie specjalnej farby maskującej.

Jeśli na powierzchni ścian są poprzednie powłoki farby (tj. były już malowane wcześniej), należy skontrolować ich stan – jeśli łuszczą się lub odpadają, konieczne będzie oczyszczenie powierzchni i usunięcie powłok przed powtórnym malowaniem. Warto też sprawdzić, czy dobrze się trzymają, nawet jeśli pozostają na miejscu. Można to zrobić za pomocą testu taśmą malarską – wystarczy w losowych miejscach poprzyklejać jej kawałki, a następnie zerwać je energicznymi pociągnięciami. Jeśli na taśmie zostaje farba, starą warstwę trzeba testowo zagruntować – powierzchnia 1 x 1 m będzie do tego wystarczająca. Gdy grunt wyschnie, ponawiamy test taśmą – jeśli powłoka nadal odchodzi, trzeba ją będzie usunąć w całości.

Należy zwrócić szczególną uwagę na płyty gipsowo kartonowe, które mogą wymagać wyrównania. Masy szpachlowe pozwolą na uzyskanie gładkiego efektu, co jest istotne, aby pomalowana powierzchnia wyglądała estetycznie i jednolicie.

Po przygotowaniu ścian/sufitów w ten sposób, malowaną powierzchnię należy zagruntować – zwłaszcza jeśli uzupełniło się ubytki lub usunięto stare warstwy farb. Zabieg ten pozwoli wyrównać chłonność podłoża na całej powierzchni, a tym samym poprawi przyczepność farb dyspersyjnych (emulsji). Oczywiście preparat do gruntowania powinien być dobrany pod tynk i farbę. Zabieg ten jest szczególnie ważny w przypadku pomieszczeń o dużej wilgotności, np. łazienek i kuchni. Teoretycznie ten krok można pominąć, jeśli powierzchnie były w dobrym stanie i wysychały wolno po przetarciu wilgotną gąbką.

Jak dobrać farbę do malowania tynków?

Farba powinna być dostosowana do rodzaju podłoża. Na szczęście w przypadku omawianych tutaj tynków mamy dość duże pole manewru – tynk cementowo-wapienny, mineralny i gipsowy (gładź gipsowa) można malować farbami akrylowymi (farby akrylowe to dobry wybór, gdyż cechują się wysoką trwałością oraz odpornością na zabrudzenia), cementowymi, wapiennymi, silikatowymi, silikonowymi i silikatowo-silikonowymi.

Warto też wziąć pod uwagę lokalizację danej ściany i dobrać do niej właściwości farby – przykładowo na elewacje warto wybierać te o zwiększonej odporności na promieniowanie UV, a do łazienek warianty hydrofobowe. Większość dostępnych obecnie farb jest jednak na tyle uniwersalna, że nie trzeba poświęcać jednych cech na korzyść innych.

Ważną kwestią jest również kolor – o ile we wnętrzach jest to raczej kwestia gustu, tynki elewacyjne warto malować na jasne kolory. Pozwoli to uniknąć ryzyka przegrzania budynku i wynikającego z niego uszkodzenia ścian – przykładowo tynk na BSO (bezspoinowy system ociepleń) jest szczególnie podatny na naprężenia termiczne i powodowane przez nie pękanie.

Malowanie ścian natryskowo, wałkiem, czy pędzlem? Sprawdź nasz wpis na ten temat i dowiedz się, która metoda sprawdzi się najlepiej w Twoim przypadku!

Jak pomalować tynk?

O ile ogólne zasady pozostają takie same – zaczynamy od naroży, malujemy zawsze w jednym kierunku (najczęściej z góry na dół), łącząc kolejne pasy farby “mokro na mokro” i nie robiąc dłuższych przerw w trakcie pracy na jednej ścianie/suficie -, tak każde podłoże wymaga nieco innego podejścia. Dużo zależy od czasu schnięcia tynku, czyli długości okresu sezonowania, i jego cech fizycznych. Oto, o czym warto pamiętać, malując dany tynk:

Tynki cementowo wapienne pod malowanie

Tynki cementowo-wapienne nie są zbyt wymagające i można malować je właściwie dowolną farbą. Zanim rozpoczniemy malowanie tynku cementowo wapiennego warto ocenić stan powierzchni, aby dobrać odpowiednie narzędzia i technikę.

Jedyną trudność może sprawiać chropowatość powłoki, która wpływa na jakość krycia przy malowaniu wałkiem – lepiej sprawdzają się pędzle lub agregat do malowania natryskowego. Trzeba też pamiętać o ich zagruntowaniu, gdyż stosunkowo mocno chłoną wodę. W przypadku świeżego tynku cementowo-wapiennego proces sezonowania trwa około 4 tygodnie.

Tynk mineralny

W przeciwieństwie do tynków cementowo-wapiennych, mineralne należą do grupy cienkowarstwowych. Podobnie jak one mogą mieć chropowatą powierzchnię i schną około 4 tygodni. Sezonowanie można skrócić, stosując specjalny preparat odcinający, który tworzy warstwę hydrofobową między tynkiem a farbami. Mogą być też fabrycznie barwione, co w teorii wyklucza konieczność nakładania farby, jednak w praktyce mogą występować wyraźne różnice w odcieniach pomiędzy poszczególnymi partiami tynku i trzeba będzie wyrównać kolor na ścianie farbą. Tynki mineralne są podatne na wykwity solne, zwłaszcza gdy nakłada się je przy zbyt dużej wilgotności powietrza. Warto też pamiętać, że wymagają dwóch warstw gruntu. Jeśli planujesz malować natryskowo, pamiętaj, że dysze do agregatów malarskich powinny być dobrane do typu stosowanej farby.

Tynk gipsowy (gładź gipsowa)

Tynki gipsowe należą do materiałów cienkowarstwowych i cechują się bardzo gładką powierzchnią, co pozwala bardzo łatwo nakładać farby nawet z użyciem wałka. Niestety gładź jest bardzo podatna na uszkodzenia mechaniczne, przez co tynkowanie z jej użyciem powinno się przeprowadzać wyłącznie wewnątrz domu/budynku. Może też dość mocno pylić – przed gruntowaniem trzeba dokładnie usunąć cały pył z gładzi, aby nie tworzyły się grudki w trakcie dalszych prac. Ze względu na delikatność gładzi, grunt jest tutaj praktycznie obowiązkowy. Tynki gipsowe sezonują wyraźnie szybciej – zwykle jest to dwa-trzy tygodnie, zależnie od grubości warstwy. W pomieszczeniach z dobrą wentylacją i temperaturą 15°C warstwa 150 mm schnie 14 dni.

Malowanie tynków – podsumowanie

Tynkowanie to jedna z najpopularniejszych metod wykańczania ścian, tak wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Rzadko kiedy jednak pozostawia się surowy tynk – najczęściej maluje się go dodatkowo farbami dobranymi do danego tynku. Farbę można nakładać na różne sposoby, tak ręcznie, jak i maszynowo – wszystko zależy od tego, jak dużo płaszczyzn jest do pomalowania. Do szybkiego nakładania farb na dużych powierzchniach zaleca się wykorzystać agregat malarski.